រដ្ឋាភិបាលរៀបចំ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី អាជីវកម្ម និងសេវាកម្មអចលនវត្ថុ

រដ្ឋាភិបាលកំពុងរៀបចំនូវ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី "អាជីវកម្ម និងសេវាកម្មអចលនវត្ថុ—Law on Real Estate Business and Service" ដើម្បីគ្រប់គ្រង និងតាមដានការអភិវឌ្ឍវិស័យអចលនវត្ថុឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។ នេះបើយោងតាមព័ត៌មានចេញផ្សាយដោយ និយ័តករអាជីវកម្មអចលនវត្ថុនិងបញ្ចាំ (RPR)។

និយ័តករអាជីវកម្មអចលនវត្ថុនិងបញ្ចាំ បានបើកកិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់សាធារណៈពីការបង្កើតសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពី "អាជីវកម្ម និងសេវាកម្មអចលនវត្ថុ" ដើម្បីប្រមូលមតិពីរដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជនដើម្បីកែលម្អបន្ថែមទៀតនូវខ្លឹមសារនៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ។ 

ក្រោមអធិបតីភាពដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ ឯកឧត្តម ជូ វណ្ណៈ អគ្គនាយកនៃនិយ័តករអាជីវកម្មអចលនវត្ថុនិងបញ្ចាំ កិច្ចប្រជុំនេះក៏មានការចូលរួមពីតំណាងវិស័យឯកជនដូចជា៖ ក្រុមការងារ "ង" ផ្នែកសេវាធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុ សមាគមអ្នកវាយតម្លៃនិងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពុជា សមាគមអ្នកអភិវឌ្ឍន៍លំនៅឋានកម្ពុជា និងសមាគមធនាគារនៅកម្ពុជា។ 

ការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការបង្កើតសេចក្តីព្រាងច្បាប់ខាងលើនេះ ត្រូវបានជឿថាជាការឆ្លើយតបប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពចំពោះការលំបាកបច្ចុប្បន្នដែលវិស័យឧស្សាហកម្មជួបប្រទះ និងហានិភ័យដ៏ធំដែលអាចកើតមានចំពោះសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងសង្គម។

លើសពីនេះ និយ័តករអាជីវកម្មអចលនវត្ថុនិងបញ្ចាំក៏បានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា(MOU) ជាមួយវិទ្យាស្ថាន ខេមអេដ(CamEd) ដើម្បីសហការគ្នាបង្កើនការអនុវត្ត និងសមត្ថភាពក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មរបស់កម្ពុជា។

ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និង ហិរញ្ញវត្ថុបានចេញសេចក្ដីប្រកាសកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២ ដោយសម្រេចកាត់បន្ថយរយៈពេលសុពលភាពនៃអាជ្ញាប័ណ្ណអាជីវកម្មពីបីឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ដើម្បីវាយតម្លៃ និងត្រួតពិនិត្យឥរិយាបថ និងសកម្មភាពរបស់អ្នកអភិវឌ្ឍឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។

ជាមួយនឹងលំហូរនៃការវិនិយោគពីបរទេសយ៉ាងច្រើននៅក្នុងឆ្នាំ២០១៨ និង២០១៩ អ្នកអភិវឌ្ឍជាច្រើនបានបើកដំណើរការខុនដូតម្លៃខ្ពស់ ដែលភាគច្រើនលក់ទៅឱ្យជនបរទេស។ លើសពីនេះ អ្នកអភិវឌ្ឍក៏បានទាក់ទាញអតិថិជនក្នុងស្រុកឱ្យទិញប្រភេទអចលនទ្រព្យជាប់ផ្ទាល់ដីដោយផ្តល់ការបង់រំលស់ផ្សេងៗផងដែរ។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បន្ទាប់ពីមានការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺកូវីដ-១៩ អ្នកអភិវឌ្ឍជាច្រើនក៏បានជួបប្រទះវិបត្តិផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដែរ។

ការិយាល័យស្រាវជ្រាវម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន+៣(AMRO) បានដកស្រង់របាយការណ៍ពី និយ័តករអាជីវកម្មអចលនវត្ថុនិងបញ្ចាំ ដែលបញ្ជាក់ថា ដោយសារតែអសមត្ថភាពរបស់អ្នកទិញផ្ទះក្នុងការទូទាត់ប្រាក់ទាន់ពេលវេលា និងខាងធនាគាររឹតបន្តឹងការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ នៅក្នុងត្រីមាសទីមួយនៃឆ្នាំ២០២៣ នឹងមានអ្នកអភិវឌ្ឍរហូតដល់ ៦៣% ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាលំហូរសាច់ប្រាក់។

AMRO បញ្ជាក់ផងដែរថា អ្នកអភិវឌ្ឍលំនៅឋាននៅកម្ពុជា ជាទូទៅអនុញ្ញាតឱ្យអតិថិជនទិញផ្ទះដោយការបង់រំលស់ ហើយក្លាយជា "ធនាគារស្រមោល (Shadow Bank)" ហើយអ្នកអភិវឌ្ឍដែលទទួលបានប្រាក់កម្ចីពីធនាគារក៏អាចផ្តល់ប្រាក់កម្ចីទៅអតិថិជនវិញក្នុងអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់ផងដែរ។

AMRO បានអោយដឹងទៀតថា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២២ ប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះមាន ១៤,៩% នៃប្រព័ន្ធធនាគារកម្ពុជា ហើយកម្ចីអចលនទ្រព្យ និងសំណង់មាន ២៤,៨% ខណៈដែលប្រាក់កម្ចីសរុបនៃប្រព័ន្ធធនាគារស្មើនឹង ១៨៣% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP)។

ការស្ទង់មតិឆ្នាំ២០២២ ដោយសមាគមអចលនទ្រព្យកម្ពុជាបានបង្ហាញអោយដឹងថា មាន ២១,២% នៃអតិថិជនបានទិញផ្ទះរបស់ពួកគេតាមរយៈការបង់រំលស់ជាមួយអ្នកអភិវឌ្ឍ ហើយ ៣៩,៨% បានបង់ប្រាក់ដោយផ្អែកលើវឌ្ឍនភាពសាងសង់របស់គម្រោង។

យោងតាមការគណនារបស់ AMRO ប្រសិនបើប្រតិបត្តិការបង់រំលស់ និងការបង់ប្រាក់តាមវឌ្ឍនភាពគម្រោងដែលផ្តល់ដោយអ្នកអភិវឌ្ឍ ត្រូវបានផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដោយកម្ចីធនាគារ នោះទំហំនៃ "ធនាគារស្រមោល" អាចឈានដល់ ១១២% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។

"ទោះបីជាមានតែ ៥០% ដែលត្រូវបានផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដោយធនាគារក៏ដោយ ក៏ទំហំនៃ "ធនាគារស្រមោល" អាចឈានដល់ ៦០% នៃ GDP ដែរ ។

AMRO បន្តទៀតថា បច្ចុប្បន្ន "ធនាគារស្រមោល" មិនត្រូវបានត្រួតពិនិត្យដោយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ឬនិយ័តករអាជីវកម្មអចលនវត្ថុនិងបញ្ចាំទេ ដូច្នេះអាជ្ញាធរមិនអាចចាប់យកទិន្នន័យផ្តល់ប្រាក់កម្ចីរបស់ "ធនាគារស្រមោល" បានត្រឹមត្រូវទាំងស្រុងនោះទេ។

AMRO បានបន្ថែមទៀតថា ប្រសិនបើ "វិបត្តិធនាគារស្រមោល" ត្រូវបានផ្ទុះឡើង ក្រៅពីការបង្កអោយមានភាពលំបាកផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងបញ្ហាលំហូរសាច់ប្រាក់សម្រាប់អ្នកអភិវឌ្ឍ វាក៏នឹងធ្វើឱ្យផ្ទះរបស់អតិថិជនភាគច្រើនត្រូវរឹបអូស ដោយសារមិនអាចសងប្រាក់កម្ចីបានទាន់ពេលវេលា ហើយធ្វើអោយមានការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់។