សង្ខេបពីព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗមួយចំនួននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២៣

ក្នុងមួយប៉ព្រិចភ្នែក យើងបានឆ្លងឆ្នាំ ២០២៣ ចំណែកឯ ២០២៤ ក៏បានមកដល់ដែរហើយ!

កាលពីឆ្នាំមុន ប្រទេសកម្ពុជាបានបន្តពន្លឿនការអភិវឌ្ឍន៍របស់ខ្លួន។

មានព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗជាច្រើនដែលស័ក្តិសមក្នុងការកត់ត្រានៅក្នុងផ្នែកនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច ការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ទេសចរណ៍ និងទិដ្ឋភាពផ្សេងៗទៀត។

និន្នាការកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា

យោងតាមរបាយការណ៍ពីសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកមួយបានបង្ហាញថា ឯកឧត្តមអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យ  អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានមានប្រសាសន៍កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងកើនឡើង ៥.៦% នៅឆ្នាំ២០២៣ ដែលជម្រុញឱ្យផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) របស់កម្ពុជាកើនដល់ ៣២,១៧ពាន់លានដុល្លារ។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងសម្រេចបាននូវអត្រាកំណើនប្រមាណ ៦.៦% ជាមួយនឹងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបកើនឡើងដល់ ៣៥,១៦ ពាន់លានដុល្លារ។

ឯកឧត្តមអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យមានប្រសាសន៍ថា ផសស សម្រាប់មនុស្សម្នាក់ត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណថាមានចំនួន ១ ៩១៧ ដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ហើយនឹងកើនឡើងបន្ថែមទៀតដល់ ២ ០៧១ ដុល្លារអាមេរិកនៅឆ្នាំ ២០២៤។

សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាពឹងផ្អែកជាចម្បងលើការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងទំនិញធ្វើដំណើរ សំណង់និងអចលនទ្រព្យ ទេសចរណ៍ និងវិស័យកសិកម្ម។

លោកបន្តថា នៅឆ្នាំ២០២៤ វិស័យឧស្សាហ៍កម្ម ជាពិសេសកាត់ដេរ និងសំណង់ ត្រូវបានព្យាករណ៍ថានឹងកើនឡើង ៨.៥ ភាគរយ ខណៈវិស័យសេវាកម្ម ដែលភាគច្រើនជាទេសចរណ៍ ដឹកជញ្ជូន ទូរគមនាគមន៍ ពាណិជ្ជកម្ម និងអចលនទ្រព្យ រំពឹងថានឹងកើនឡើង ៦.៩ ភាគរយ និងវិស័យកសិកម្មត្រូវបានព្យាករណ៍ថានឹងកើនឡើង ១.១ ភាគរយ។

លោកបានបន្ថែមថា អតិផរណារបស់ប្រទេសត្រូវបានព្យាករណ៍ថានឹងនៅត្រឹម ២.៥ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០២៤ ដែលជាអត្រាដូចគ្នាទៅនឹងឆ្នាំ ២០២៣ ប្រសិនបើតម្លៃប្រេងនៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិវិលមករកភាពប្រក្រតីវិញ។

នៅឆ្នាំ ២០២៣ កម្ពុជាបានអនុម័តគម្រោងថ្មីចំនួន ២៤៧ និងគម្រោងពង្រីកផលិតកម្មចំនួន ២១ ដែលក្នុងនោះ គម្រោងថ្មីចំនួន ៧១ ត្រូវបានបណ្ដាក់ទុនវិនិយោគនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស (SEZs) នេះបើយោងតាមក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC)។ សកម្មភាពនេះគឺបានតំណាងឱ្យការវិនិយោគដែលមានទុនវិនិយោគសរុបចំនួន ៤,៩ ពាន់លានដុល្លារ ហើយត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងបង្កើតការងារប្រហែល ៣០៧ ០០០ កន្លែង ។

បង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីអាណត្តិទី ៧ ជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា

- នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា កម្ពុជាបានរៀបចំការបោះឆ្នោតជាតិលើកទី៧។

- កាលពីថ្ងៃទី៥ខែសីហា គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតរបស់កម្ពុជាបានប្រកាសលទ្ធផលជាផ្លូវការនៃការបោះឆ្នោតជាតិជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តនីតិកាលទី៧ថា គណបក្សប្រជាជនដែលជាបក្សកាន់អំណាចរបស់កម្ពុជាឈ្នះការបោះឆ្នោតលើសលប់ ដោយទទួលបានអាសនៈចំនួន១២០ក្នុងចំណោមអាសនៈ១២៥នៃរដ្ឋសភា។

- កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី បានចេញព្រះរាជក្រឹត្យត្រាស់បង្គាប់តែងតាំងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានអាណត្តិ៥ឆ្នាំ។

- កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែសីហា សម័យប្រជុំរដ្ឋសភាលើកទី១ នីតិកាលទី៧ បានប្រព្រឹត្តទៅនៅព្រឹកថ្ងៃទី២១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រោមព្រះរាជាធិបតីដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតរបស់ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេច ព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ សម័យប្រជុំលើកទី១នេះ ដឹកនាំដោយសម្តេចអគ្គមហាពញាចក្រី ហេង សំរិន ព្រឹទ្ធសមាជិករដ្ឋសភា ដើម្បីសម្រេចអំពីសុពលភាពនៃអាណត្តិរបស់សមាជិកនីមួយៗ និងអនុម័តបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនៃនីតិកាលទី៧។ នៅពេលរសៀល តំណាងរាស្រ្តដែលមានសុពលភាពទាំងអស់នឹងទៅធ្វើសច្ចាប្រណិធាននៅព្រះបរមរាជវាំង។

- កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែសីហា សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ជាផ្លូវការថា សម្ដេចនឹងមិនបន្តធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និង ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត កូនប្រុសច្បងរបស់លោក នឹងក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីចាប់ពីថ្ងៃនេះតទៅ។

បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ចូលកាន់តំណែង លោកបានបំពេញទស្សនកិច្ចយ៉ាងសកម្មនៅបណ្តាប្រទេសនានា ដើម្បីទាក់ទាញការវិនិយោគមកកម្ពុជា។

នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង (Xi Jinping) បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយសម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា ដែលកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅប្រទេសចិន នៅមហាវិមានប្រជាជនចិន។

ក្នុងដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិន សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានចុះហត្ថលេខាលើឯកសារកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចំនួន ១៥ ជាមួយប្រទេសចិន រួមទាំង “ផែនការសកម្មភាពស្តីពីការកសាងសហគមន៍ចិន-កម្ពុជា ជាមួយនឹងអនាគតរួមគ្នាក្នុងយុគសម័យថ្មី រវាងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា (ឆ្នាំ២០២៤-២០២៨)។”

កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានទៅដល់ទីក្រុងញូវយ៉ក ដើម្បីចូលរួមពិធីបើកវេទិកាធុរកិច្ចកម្ពុជា-អាមេរិក។

ក្នុងអំឡុងពេលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនៅសហរដ្ឋអាមេរិក សម្ដេចធិបតីបានជួបជាមួយក្រុមហ៊ុនសរុបចំនួន ៥៨ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក រួមទាំងក្រុមហ៊ុន Boeing, Abbott, Visa, MasterCard, Chevron, Pfizer ជាដើម។

សម្ដេចធិបតីបានមានប្រសាសន៍ថា “ក្រុមហ៊ុន Pfizer នឹងមកប្រទេសកម្ពុជា ហើយនឹងធ្វើការជាមួយក្រសួងសុខាភិបាល ខណៈដែលក្រុមហ៊ុនអាមេរិកមួយក្រុមផ្សេងទៀតនឹងមកទស្សនកិច្ចនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ដើម្បីស្វែងរកសក្តានុពលវិនិយោគរបស់ប្រទេសនេះ”។

កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន ដើម្បីចូលរួមវេទិកា «ខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវ» សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចលើកទី២ នៅប្រទេសចិន សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោកលី ឈាង (Li Qiang) នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងបានអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នារវាងរាជរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋាភិបាលលើឯកសារសំខាន់ៗចំនួនប្រាំបី។ លើសពីនេះ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារជាមួយតំណាងក្រុមហ៊ុនធំៗ ខណៈទាក់ទាញទុនវិនិយោគសរុបជាង ៣,៦ ពាន់លានដុល្លារ។

កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែធ្នូ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានទៅដល់ទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម ដើម្បីបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការ។ ក្នុងអំឡុងពេលទស្សនកិច្ចក្នុងប្រទេសវៀតណាម សម្ដេចធិបតីបានជួបពិភាក្សាទ្វេភាគីជាមួយលោក ផាម មិញជិញ (Pham Minh Chinh) នាយករដ្ឋមន្រ្តីវៀតណាម។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីទាំងពីរបានចូលរួមធ្វើជាសាក្សីក្នុងការចុះហត្ថលេខាលើឯកសារកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចំនួនបី និងបានធ្វើជាអធិបតីក្នុងវេទិកាជម្រុញពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគកម្ពុជា-វៀតណាម។

កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអញ្ជើញទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលរំឭកខួបអនុស្សាវរីយ៍អាស៊ាន-ជប៉ុន សម្រាប់ឆ្នាំទី៥០ នៃមិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការអាស៊ាន-ជប៉ុន នៅទីក្រុងតូក្យូ។ ក្នុងអំឡុងពេលនេះ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជួបប្រជុំកំពូលទ្វេភាគីជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក ហ្វូមីអូ គីហ្សីដា (Fumio Kishida)។ ធ្វើជាសាក្សីដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី កម្ពុជា និងជប៉ុនបានចុះហត្ថលេខាលើឯកសារកិច្ចសហប្រតិបត្តិការចំនួន ៧ រួមទាំងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដើម្បីលើកកម្ពស់ភាពងាយស្រួលនៃការទូទាត់កូដ QR ឆ្លងព្រំដែន។

ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍មានការស្ដារឡើងវិញខ្លាំង

នៅថ្ងៃទី ២៨ ខែមីនា យុទ្ធនាការ “ទស្សនាកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២៣” ដែលខិតខំទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិយ៉ាងហោចណាស់ ៤ លាននាក់នៅឆ្នាំនេះ។

នៅឆមាសទីមួយក្នុងឆ្នាំនេះ ចំនួនភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិដែលចូលមកប្រទេសកម្ពុជាបានឈានដល់ ២,៥៧ លាននាក់ កើនឡើង ៤០៩ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន។

ចាប់ពីខែមករា ដល់ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជាបានស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិចំនួន ៤,៩លាននាក់ ស្មើនឹង ៨៤ ភាគរយនៃចំនួនសរុបក្នុងឆ្នាំ ២០១៩។

ចំនួនភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិបន្តកើនឡើង ហើយមានដំណឹងល្អបន្ថែមទៀតក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣។

កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែកញ្ញា ប្រាសាទកោះកេររបស់កម្ពុជាត្រូវបានបញ្ចូលជាផ្លូវការទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូ ក្នុងសម័យប្រជុំលើកទី៤៥ នៃគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ដែលធ្វើឡើងនៅទីក្រុងរីយ៉ាដ ប្រទេសអារ៉ាប់ប៊ីសាអ៊ូឌីត។

គិតត្រឹមឆ្នាំ ២០២៣ អង្គការយូណេស្កូបានកំណត់តំបន់បេតិកភណ្ឌពិភពលោកចំនួន ៤ នៅកម្ពុជា ដែលសុទ្ធសឹងជាតំបន់បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌គឺ៖ តំបន់ប្រាសាទអង្គរវត្ត (ឆ្នាំ ១៩៩២) ប្រាសាទព្រះវិហារ (ឆ្នាំ ២០០៨) តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក (ឆ្នាំ ២០១៧) និងប្រាសាទកោះកេរ (ឆ្នាំ ២០២៣)។

រមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រកាន់តែច្រើនឡើងត្រូវបានបញ្ចូលដោយជោគជ័យទៅក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌ ដែលនឹងជួយបង្កើនការមើលឃើញ និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ព្រមទាំងលើកកម្ពស់ការការពារបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ និងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពផងដែរ។ គួរជម្រាបថា បន្ទាប់ពីប្រាសាទកោះកេរ ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោករួចមក ចំនួនភ្ញៀវទេសចរបរទេស ដែលទទួលបាននៅកម្ពុជា កើនឡើង១៤៥%។

* ប្រាសាទអង្គរវត្ត

* ប្រាសាទព្រះវិហារ

* ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក

* ប្រាសាទកោះកេរ

ក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ ឯកឧត្តម ស៊ិន ចាន់សិរីវុត្ថា អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល (SSCA) មានប្រសាសន៍ថា បើប្រៀបធៀបនឹងចំនួនជើងហោះហើរអន្តរជាតិសរុបក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ មុនពេលមានជំងឺឆ្លងកូវីដ ១៩ កម្ពុជាបានដំណើរការឡើងវិញជិត ៥០ ភាគរយនៃជើងហោះហើរអន្តរជាតិក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ (កើនឡើង ៤៥ ភាគរយពីឆ្នាំ ២០២២)។ គេអាចមើលឃើញថា ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍របស់កម្ពុជាកំពុងតែងើបឡើងវិញទាំងស្រុង។

លើសពីនេះ រដ្ឋាភិបាលក៏បានបង្កើត “ផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យទេសចរណ៍-NSPTD សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៣-២០៣៥” ដែលមានផែនការលើកកម្ពស់ការប្រកួតប្រជែងវិស័យទេសចរណ៍របស់កម្ពុជាបន្ថែមទៀត តាមរយៈការអភិវឌ្ឍផលិតផលទេសចរណ៍ខ្មែរប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត ការលើកកម្ពស់គុណភាព និងសុវត្ថិភាពទេសចរណ៍ ការកែលម្អបរិស្ថានទេសចរណ៍។ល។

បើនិយាយពីការអភិវឌ្ឍវិស័យទេសចរណ៍ខេត្តកែបបានដំណើរការល្អក្នុងតំបន់ទេសចរណ៍មាត់សមុទ្រដែលកំពុងរីកចម្រើន។ គោលបំណងសំខាន់នៃ “ផែនការមេអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍ខេត្តកែប ឆ្នាំ២០២៣-២០៣៥” គឺដើម្បីនាំយកទីក្រុងឆ្នេរសមុទ្រមិនសូវល្បី ឱ្យឈានមុខគេ ស្មើខេត្តសៀមរាប និងខេត្តព្រះសីហនុ។ ដោយមានការគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងពីសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្រសួងទេសចរណ៍គ្រោងនឹងប្រែក្លាយខេត្តកែបទៅជាគោលដៅទេសចរណ៍ធម្មជាតិលំដាប់ពិភពលោក។

នៅឆ្នាំ ២០២៤ ចំណុចលេចធ្លោរបស់ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍របស់កម្ពុជានឹងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរចិន។

លោក តាន់ ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ (Jean-François Tain) រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានបង្ហាញសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍របស់កម្ពុជានៅឆ្នាំ ២០២៤ ដោយជឿជាក់ថា ជនជាតិចិនមួយចំនួនធំនឹងមកទស្សនាកម្ពុជា។

លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា ក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លោក Li Qiang បានព្រមព្រៀងគ្នាកំណត់ឆ្នាំ ២០២៤ ជាឆ្នាំនៃការផ្លាស់ប្តូរប្រជាជន និងប្រជាជន ដើម្បីលើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍ និងការតភ្ជាប់រវាងប្រទេសទាំងពីរ ដែលមានន័យថា ចំនួនភ្ញៀវទេសចរចិនដ៏ច្រើននឹងមកកម្ពុជានៅឆ្នាំ ២០២៤។ ម្យ៉ាងវិញទៀត អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាបអង្គរត្រូវបានបើកដំណើរការហោះហើរជាផ្លូវការ ដែលនឹងដើរតួយ៉ាងវិជ្ជមានក្នុងការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរចិនផងដែរ។

កម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះការប្រកួតកីឡាអាស៊ីអាគ្នេយ៍លើកទី៣២ដោយជោគជ័យ

ចាប់ពីថ្ងៃទី ៥ ដល់ថ្ងៃទី ១៧ ខែឧសភា កម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃការប្រកួតកីឡាអាស៊ីអាគ្នេយ៍លើកទី៣២ ដោយជោគជ័យ។ នេះជាព្រឹត្តិការណ៍កីឡាដ៏ធំលើកដំបូងនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ បន្ទាប់ពីការរង់ចាំអស់រយៈពេល៦៤ឆ្នាំ នេះមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។

នៅក្នុងការប្រគួតស៊ីហ្គេមនេះ អត្តពលិកកម្ពុជាដណ្តើមបានមេដាយមាសសរុបចំនួន ៨១ គ្រឿង ឈរនៅលេខរៀងទី ៤ ក្នុងបញ្ជីមេដាយមាស ដែលជាកំណត់ត្រាខ្ពស់បំផុតចាប់តាំងពីកម្ពុជាបានចូលរួមក្នុងកីឡាស៊ីហ្គេម។ ជាមួយនឹងពាក្យស្លោក “កីឡារស់ក្នុងសន្តិភាព” ស៊ីហ្គេមឆ្នាំនេះមានការចូលរួមពីអត្តពលិក គ្រូបង្វឹក អាជ្ញាកណ្តាល និងមន្ត្រីមកពី ១១ ប្រទេស និងតំបន់ក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ជិត ១ ម៉ឺននាក់។

ជាមួយគ្នានេះ អត្ថប្រយោជន៍ពិសេសទាំងបីនៃស៊ីហ្គេម (ចូលទស្សនាដោយមិនគិតថ្លៃ កន្លែងស្នាក់នៅ និងអាហារឥតគិតថ្លៃសម្រាប់ប្រតិភូ និងមានសិទ្ធិផ្សព្វផ្សាយដោយឥតគិតថ្លៃសម្រាប់ដៃគូប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ) ត្រូវបានប្រទេសនានាកោតសរសើរយ៉ាងខ្លាំង ដែលអាចឱ្យពិភពលោកបានស្គាល់ប្រទេសកម្ពុជា និង ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិមកកាន់ប្រទេសកាន់តែច្រើន។

ការអភិវឌ្ឍលើការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ

១. ស្ពានក្រចេះ

ស្ពានក្រចេះឆ្លងកាត់ទន្លេមេគង្គ (កំពុងសាងសង់) គឺជាផ្លូវល្បឿនលឿនអន្តរខេត្ត ដែលតភ្ជាប់ពីខេត្តកំពង់ធំ និងខេត្តក្រចេះ ដែលសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុន Shanghai Construction Group (SCG)។

ស្ពាននេះមានប្រវែង ១ ៧៦១ ម៉ែត្រ ហើយនឹងក្លាយជាស្ពានវែងបំផុតដែលត្រូវបានសាងសង់ក្រោមជំនួយរបស់ប្រទេសចិន។ គម្រោងនេះបានចាប់ផ្តើមសាងសង់ជាផ្លូវការនៅខែមករា ឆ្នាំ២០២៣។

២.ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-បាវិត បានចាប់ផ្តើមសាងសង់ជាផ្លូវការហើយ

នៅព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែមិថុនា ការសាងសង់ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-បាវិតបានចាប់ផ្តើមជាផ្លូវការ។

ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-បាវិត គឺជាផ្លូវល្បឿនលឿនទីពីរក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយចាប់ផ្តើមពីឃុំថ្មគរ ស្រុកល្វាឯម ខេត្តកណ្តាល ដល់សង្កាត់ច្រកម្ទេស ក្រុងបាវិត ខេត្តស្វាយរៀង។

ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-បាវិត វិនិយោគ និងសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មស្ពាន និងថ្នល់ចិន CRBC  មានប្រវែងសរុប ១៣៥,១០ គីឡូម៉ែត្រ មាន ៤គន្លងសម្រាប់ធ្វើចរាចរណ៍ (២គន្លងទៅ ២គន្លងមក) និងអនុញ្ញាតឱ្យយានជំនិះគ្រប់ប្រភេទបើកបរក្នុងល្បឿនកំណត់រហូតដល់ ១០០-១២០ គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង។ 

៣.អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាបអង្គរ បើកការហោះហើរជាផ្លូវការ

នៅព្រឹកថ្ងៃទី ១៦ ខែតុលា យន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរដំបូងបានចុះចតលើអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាបអង្គរនៅកម្ពុជា ដែលត្រូវបានសាងសង់ក្រោម “គំរូ BOT (សាងសង់-ប្រតិបត្តិការ-ផ្ទេរ)” ។

អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាបអង្គរ ស្ថិតក្នុងស្រុកសូទ្រនិគម ចម្ងាយប្រហែល ៤០ គីឡូម៉ែត្រពីឧទ្យានបុរាណអង្គរ និងជាង ៥០គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្តសៀមរាប។ ជាព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិខ្នាតធំដែលផ្តោតលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ជួយការពារតំបន់ប្រវត្តិសាស្ត្រ កែលម្អកម្រិតរបស់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលក្នុងស្រុក បញ្ចេញបន្ថែមទៀតនូវតម្រូវការសម្រាប់សមត្ថភាពដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវអាកាស និងផ្តល់ភាពងាយស្រួលសម្រាប់អ្នកទេសចរទូទាំងពិភពលោកក្នុងការទស្សនាប្រាសាទអង្គរវត្ត។ អាកាសយានដ្ឋានត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាប្រភេទ 4E មានផ្លូវរត់ប្រវែង ៣ ៦០០ ម៉ែត្រ និងទទឹង ៤៥ ម៉ែត្រ មានព្រលានយន្តហោះចំនួន ៣៨ និងផ្ទៃដីចំណតជាង ៨០ ០០០ ម៉ែត្រការ៉េ ដែលអាចផ្ទុកអ្នកដំណើរបានប្រហែល ៧ លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំក្នុងដំណាក់កាលដំបូង។

៤-គម្រោងចំណតផែកុងតឺន័រទឹកជ្រៅធំបំផុតរបស់កម្ពុជាចាប់ផ្តើមការសាងសង់

កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ពិធីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនូវគម្រោងចំណតផែកុងតឺន័រទឹកជ្រៅជំហានទី១ នៅខេត្តព្រះសីហនុ ត្រូវបានសម្ពោធដោយសម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តី និងឯកឧត្តម អ៊ិស៊ិបាស៊ី វីនតារ៉ូ (ISHIBASHI Rintaro) អនុរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងដែនដី ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដឹកជញ្ជូន និងទេសចរណ៍នៃសភាជប៉ុន។ ដំណាក់កាលទី១ នៃគម្រោងនេះ មានទុនវិនិយោគចំនួន ២៤៣ លានដុល្លារអាមេរិក ជាមួយនឹងកម្ចីអនុគ្រោះផ្តល់ដោយរដ្ឋាភិបាលជប៉ុន និងថវិកាដែលបែងចែកដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។

ចំណតផែកុងតឺន័រទឹកជ្រៅថ្មី-ជំហានទី១នេះ មានប្រវែង ៣៥០ម៉ែត្រ ជម្រៅទឹកសាងសង់ ១៤,៥ម៉ែត្រ។ ការសាងសង់មានរយៈពេល ៣៦ ខែ ហើយគ្រោងនឹងបញ្ចប់នៅឆ្នាំ ២០២៦។  នៅពេលដែលសាងសង់រួច នឹងមានសមត្ថភាពអាចអនុញ្ញាតឱ្យនាវាកុងតឺន័រមានទម្ងន់ផ្ទុក ៦ម៉ឺនតោន (ឬស្មើនឹង ៤ពាន់ TEUs) ដែលមានផ្លូវដឹកជញ្ចូននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកទៅមកកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ ហើយរពឹងថានឹងបង្កើនសមត្ថភាពកំពង់ផែសរុបឱ្យកើនដល់ ១ ២៥០ ០០០TEUs ក្នុងមួយឆ្នាំ។ 

៥.ផ្លូវក្រវ៉ាត់ក្រុងទី៣ រាជធានីភ្នំពេញ កំពុងបើកធ្វើចរាចរណ៍

កាលពីថ្ងៃទី០៣ ខែសីហា ផ្លូវក្រវ៉ាត់ក្រុងទី៣ តភ្ជាប់ពីរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្តាល ត្រូវបានសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ ក្រោមអធិបតីភាព សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងលោក វ៉ាង វិនធាន ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា។ នេះក៏ជាលើកចុងក្រោយដែលសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានចូលរួមក្នុងកម្មវិធីមួយក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។

ផ្លូវក្រវ៉ាត់ក្រុងទី៣ (ផ្លូវជាតិលេខ៤-ផ្លូវជាតិលេខ១) ស្ថិតក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្តាល មានប្រវែងសរុបជិត ៥៣ គីឡូម៉ែត្រ ក្នុងនោះមានចម្ងាយជាង ១៥ គីឡូម៉ែត្រ កាត់រាជធានីភ្នំពេញ និងប្រមាណជិត ៣៨ គីឡូម៉ែត្រ ឆ្លងកាត់ខេត្តកណ្តាល ចាប់ផ្តើមពីគីឡូម៉ែត្រលេខ ១៤+១០៥ នៃផ្លូវជាតិលេខ ៤ និងបញ្ចប់នៅគីឡូម៉ែត្រ ២៤+៨៤០ នៃផ្លូវជាតិលេខ១ ។

ផ្លូវនេះនឹងត្រូវសាងសង់ជា ៤គន្លង (ផ្លូវពីរគន្លងទៅពីរគន្លងមក) ដែលមានល្បឿន ៨០ គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង។ នេះជាគម្រោងធំមួយ ដែលសហការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដោយរដ្ឋាភិបាល និងមិត្តចិន ក្នុងតម្លៃសរុប ៤៦៤ លានដុល្លារ ដែលរដ្ឋាភិបាលចិនបានផ្តល់កម្ចីអនុគ្រោះចំនួន ២៥៩ លានដុល្លារ ហើយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបែងចែកជាង ២០០ លានដុល្លារ។ គម្រោងនេះត្រូវបានសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុន Shanghai Construction Group (SCG) ហើយពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅខែមករា ឆ្នាំ ២០១៩។

៦.ស្ពានកោះពេជ្រ-កោះនរា សម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ

កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីសម្ពោធស្ពានតភ្ជាប់ទីក្រុងរណបកោះពេជ្រ និងទីក្រុងរណបកោះនរា។

ប្រវែងសរុបនៃស្ពានមានប្រវែងប្រមាណ ៨២៤ ម៉ែត្រ ដែលចំណាយថវិកាសរុបប្រមាណ ៥០ លានដុល្លារ។ ការសាងសង់បានចាប់ផ្តើមនៅចុងខែតុលា ឆ្នាំ ២០២០ និងបញ្ចប់នៅខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣។ ការបញ្ចប់សាងសង់ និងការបើកឱ្យដំណើរការស្ពានខ្សែកាបនេះនឹងកាត់បន្ថយនូវការកកស្ទះចរាចរណ៍នៅលើផ្លូវជាតិលេខ ១ បានយ៉ាងច្រើន។

ជាងនេះទៅទៀត គម្រោងពង្រីក និងកែលម្អផ្លូវជាតិលេខ៧ ផ្លូវជាតិលេខ៣៣ និងផ្លូវជាតិលេខ១០ ក៏កំពុងដំណើរការជាលំដាប់។

ទន្ទឹងរង់ចាំឆ្នាំ ២០២៤ នឹងមានគម្រោងធំៗជាច្រើនទៀតលើការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅប្រទេសកម្ពុជា!

១. ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-សៀមរាប-ប៉ោយប៉ែត

ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-សៀមរាប-ប៉ោយប៉ែត គឺជាគម្រោងផ្លូវល្បឿនលឿនទី ៣ នៅប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រវែងសរុបរបស់គម្រោងគឺជាង ៤០០ គីឡូម៉ែត្រ ដោយឆ្លងកាត់រាជធានី និងខេត្តចំនួន ៦ រួមមានរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកណ្តាល កំពង់ចាម កំពង់ធំ សៀមរាប និងបន្ទាយមានជ័យ។

ផ្លូវល្បឿនលឿននេះត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងចំណាយអស់ប្រហែល ៤ ពាន់លានដុល្លារ ដោយចំណាយជាមធ្យម ១០ លានដុល្លារក្នុងមួយគីឡូម៉ែត្រ។ គម្រោងនេះកំពុងត្រូវបានអនុវត្តដោយក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្ម ស្ពាន និងថ្នល់ចិន CRBC កំពុងអនុវត្តការសិក្សាបឋមសមិទ្ធិលទ្ធភាព (PSF) ហើយគ្រោងនឹងបញ្ចប់នៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ។

២. គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ 

គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ជាគម្រោងតភ្ជាប់សមុទ្រទៅទន្លេត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងបង្កើនលទ្ធភាពដឹកជញ្ជូនពីខេត្តតាមដងទន្លេសាប និងទន្លេមេគង្គទៅសមុទ្របានកាន់តែលឿន។ ការសាងសង់គម្រោងផ្លូវទឹកថ្មីត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថានឹងចំណាយថវិកាអស់ ១,៧ ពាន់លានដុល្លារ ហើយត្រូវចំណាយពេលប្រហែល ៤ ឆ្នាំដើម្បីបញ្ចប់។

កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងអនុញ្ញាតឱ្យក្រុមហ៊ុនចិនសិក្សាលម្អិតបន្ថែមលើគម្រោងនេះ មុននឹងឈានដល់ការចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសាងសង់ ដែលជាដំណាក់កាលចុងក្រោយ។

ពិធីចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងក្របខ័ណ្ឌនេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខារវាងឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស៊ុន ចាន់ថុល និងតំណាងសាជីវកម្មស្ពាន និងផ្លូវរបស់ប្រទេសចិន (CRBC) ក្រោមអធិបតីភាពសម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា។ ការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ បានបើកភ្លើងខៀវឱ្យក្រុមហ៊ុន CRBC សិក្សាគម្រោងនេះឱ្យបានលម្អិតក្នុងរយៈពេលប្រាំបីខែ។ បន្ទាប់ពីរយៈពេលប្រាំបីខែលើការសិក្សា ការចរចាកំពុងដំណើរការដើម្បីចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសាងសង់។

៣.ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-កូរ៉េ

ស្ពានមិត្តភាពកម្ពុជា-កូរ៉េ ដែលតភ្ជាប់ផ្សាររាត្រី-ជ្រោយចង្វារ-អរិយក្សត្រ រាជធានីភ្នំពេញ រំពឹងថានឹងចាប់ផ្តើមសាងសង់នៅឆ្នាំ ២០២៤ ដោយកម្ចីហិរញ្ញប្បទានរបស់សាធាររណរដ្ឋកូរ៉េចំនួន ២៤៥ លានដុល្លារអាមេរិក។

៤.ស្ពានព្រែកប្រា

ស្ពានព្រែកប្រា ដែលជាស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេបាសាក់តភ្ជាប់តំបន់ចាក់អង្រែក្រោម ខណ្ឌមានជ័យ និងតំបន់ព្រែកប្រា ក្នុងខណ្ឌច្បារអំពៅ នឹងត្រូវបើកការដ្ឋានសាងសង់ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ខណៈដែលការចរចាឈានដល់ដំណាក់កាលចុងក្រោយ។ ប្រវែងសរុបនៃគម្រោងស្ពានគឺប្រមាណ ១,៦៥០ ម៉ែត្រ (ក្នុងនោះតួស្ពានមានប្រវែង ៨៤៥,៧ ម៉ែត្រ និងក្បាលស្ពានមានប្រវែង ៨០៤,៣ ម៉ែត្រ) ។

៥. ស្ពានអាកាសព្រះមុនីវង្ស

ស្ពានអាកាសព្រះមុនីវង្ស ស្ថិតនៅចំណុចប្រសព្វមហាវិថីព្រះមុនីវង្ស មហាវិថីសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងមហាវិថីយោធពលខេមរភូមិន្ទ (ផ្លូវ ២៧១) ដែលកំពុងសាងសង់ក៏គ្រោងនឹងបញ្ចប់ប្រហែល ៤ ខែមុនផែនការ។ ដំណាក់កាលទីមួយនឹងត្រូវបញ្ចប់មុនចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិឆ្នាំ២០២៤ (ក្នុងគម្រោងខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤) ហើយដំណាក់កាលទី២ នឹងត្រូវបញ្ចប់មុនថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្មីជាតិឆ្នាំ២០២៥ (ក្នុងគម្រោងខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥)។ គម្រោងនេះត្រូវបានសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មវិនិយោគក្រៅប្រទេសកម្ពុជា(OCIC) ដែលចំណាយថវិកាចំនួន ៣៦,៧៧៥ លានដុល្លារ។